Można uznać powyższe pytanie za dziwne, jednakże bardzo często odpowiedź na to pytanie jest przecząca. Jak to możliwe? Superficies solo cedit – to co na powierzchni, przypada gruntowi. Zasada wywodząca się prawa rzymskiego, określa, iż wszystkie budynki, nasadzenia oraz inne elementy posesji należą do właściciela gruntu. Oznacza to nic innego jak to, że jeśli małżonkowie wybudowali dom na gruncie należącym wyłącznie do jednego z małżonków to dom będzie własnością wyłącznie jednego z małżonków, tego który był właścicielem gruntu.
Z całą pewnością sytuacja ta ma swoje negatywne skutki, które najczęściej ujawniają się w czasie rozwodu. Jeden z małżonków, który inwestował swoje środki finansowe zostaje bez prawa do nieruchomości. Co taki małżonek może uczynić?
Po pierwsze, może domagać się zwrotu nakładów, czyli kosztów budowy domu, remontu mieszkania. Mamy do czynienia z rozliczeniem nakładów czynionych z majątku wspólnego małżonków na majątek osobisty jednego z małżonków. Wartość tych nakładów, najczęściej ustalana jest przez biegłego sądowego. Sprowadza się to do określenia o jaką kwotę wzrosła wartość nieruchomości dzięki poniesionym nakładom.
Drugą opcją, możliwą w przypadku wybudowania w toku małżeństwa budynku na działce należącej wyłącznie do jednego tylko z małżonków jest dążenie do wykupu przez małżonka nie będącego właścicielem gruntu części nieruchomości odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym.
Podsumowując można wskazać dwa sposoby rozliczenia nakładu w postaci wzniesienia budynku ze środków pochodzących z majątku wspólnego na gruncie stanowiącym majątek osobisty jednego z małżonków może nastąpić:
– przez zasądzenie na rzecz drugiego małżonka kwoty odpowiadającej części wartości nakładu stosownie do przysługującego mu udziału w majątku wspólnych (art. 45 § 1 k.r.o.) bądź
– przez wykup na podstawie art. 231 § § k.c. części nieruchomości zajętej pod budynek wzniesiony kosztem majątku wspólnego, odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym.
Pamiętaj, Sąd nie podejmie za Ciebie odpowiedniej inicjatywy dowodowej. W twoim interesie jest, aby złożyć wniosek, odpowiednio go uargumentować oraz udowodnić swoje racje.