Wśród społeczeństwa panuje przekonanie, iż obowiązek meldunkowy został zniesiony i obecnie nie ma już potrzeby meldowania się w miejscu pobytu, jak i wymeldowania się po opuszczeniu miejsca pobytu. Jest to błędne przekonanie, obowiązek meldunkowy w dalszym ciągu istnieje i każdy obywatel polski ma obowiązek zgłosić miejsce swojego pobytu, jak i zgłosić, że miejsce pobytu opuszcza – zasady te są uregulowane w ustawie z dnia 24 września 2010 roku o ewidencji ludności.
Obowiązek meldunkowy polega na:
1. zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego,
2. wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,
Nadto,
3. Polak wyjeżdzający z kraju z zamiarem stałego pobytu poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd,
4. Polak wyjeżdzający z kraju, bez zamiaru stałego pobytu, na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd i powrót.
Pobyt stały to zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania, zaś pobyt czasowy to przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.
Postępowanie administracyjne o wymeldowanie
Jak widać, osoba opuszczająca miejsce swojego pobytu powinna się wymeldować. Jeżeli tego nie uczyni ,może to zrobić za nią właściciel nieruchomości lub inna osoba, która dysponuje tytułem do nieruchomości. Podstawą do wydania decyzji o wymeldowaniu jest opuszczenie lokalu i niedopełnienie obowiązku wymeldowania się. Decyzja administracyjna jest wydawana na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego podczas postępowania administracyjnego. W toku postępowania pracownicy organu administracyjnego (urzędu gminy/ urzędu miasta) powinni udać się w miejsce pobytu i ustalić ,kiedy osoba opuściła miejsce pobytu albo kiedy była ostatnio tam widziana. Okoliczności te mogą zostać ustalone, na przykład poprzez rozpytanie sąsiadów. Jeśli organ uzna, iż osoba trwale opuściła miejsce swojego pobytu ,wyda decyzję o wymeldowaniu. Na szczęście osoba, która nie wykona obowiązków meldunkowych nie podlega żadnej karze.
Meldunek to nie tytuł własności do nieruchomości
Należy pamiętać, że zameldowanie polega na stwierdzeniu przez właściwy organ faktu przebywania osoby w konkretnym lokalu przez oznaczony czas. Jest to stwierdzenie okoliczności faktycznej, niezależnie od przysługujących osobie uprawnień do lokalu. Meldunek w danym miejscu nie jest źródłem powstania jakichkolwiek praw majątkowych do lokalu. Postępowanie meldunkowe jest ukierunkowane na ustalenie faktu przebywania (nieprzebywania) osoby w lokalu, co za tym idzie istnieje możliwość, że nawet właściciel nieruchomości nie powinien być w niej zameldowany, jeśli w rzeczywistości przebywa pod innym adresem.